Skip to main content

लोकलाज पचाउदै लोकतन्त्र

बगाले, मिलन मिलन वगाले
क्यामिन – ६, वर्लाची तनहुँ


सन्दर्भ हप्ता दश दिन अघिको हो, लोकतान्त्रिक नेपालको नयाँ लोकमार्ग ( पृथ्बी राजमार्ग) मा म यात्रारत थिए। काठमाडौबाट सखारै हिडेको मेरो गन्तब्य पोखरा थियो। अस्वभाभिक रुपमा हुईकिदै र बत्तिदै हिडेको माईको् बस तनहँुको छिर्कनमा पुगेर रोकियो। सबारीको लाम देखेर धेरैले दुर्घटना वा यस्तै केही अनिष्टको लख काटदै थिए, यत्तिकैमा हल्ला चल्यो―बाटो बन्द छ। काठमाडौबाट पोखरा हिडेको कुनै बसले एक स्थानिय बृद्वालाई सामान्य ठक्कर दिएको निहुँमा क्षतिपूर्तिको माग गर्दै केही ब्यक्ति र आफन्तजनले बाटो बन्द गरेका रहेछन। तनहँु जिल्लालाई जाम, बन्द र हडताल मुत्क भनि गरिएको सर्वपक्षिय घोषणाको मसि सुकेको केही दिन बित्न नपाउदै गरिएको यो अराजक कामले सबै दुखित थिए। यक्तिकैमा डुमे्र अस्पताल बाट रिफर गरिएकी एक सिकिस्त बृद्वालाई बोकेर राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगको गाडी भीड छिचोल्दै बन्दकारी सामुन्ने आईपुग्यो र जान दिन अनेक अनुनय गर्यो। यात्रुहरुले समेत आफु जान नपाए पनि बिरामी बोकेको मानब अधिकार आयोगको गाडीलाई जान दिनुपर्ने माग गरे। तर नेतृत्वहिन र अराजक भीडले उक्त गाडीमा रहेका मानब अधिकार आयोगका कर्मचारी लाई अनेक गाली गर्नुका साथै गाडीभित्र सुतेकी ति बृद्वालाई नाटक गरेको तुच्छ आरोप समेत लगाए। “यो डलर खाने गाडी हो ” उक्त अराजक भीडमा कोही उत्तेजना फैलाउने प्रयास गर्दै थियो। “तलाई कुन ठाउमा मानब अधिकारको रक्षा गर्न जान मुते हतारो छ ह ”? हेर्दाहेर्दै भीडले प्रहरीकै सामुन्ने गाडीमाथी ढंुगा प्रहार गर्यो र अगाडीको शिशा फुट्यो। हतास र लाचार गाडी बिस्तारै पछि हट्यो र आएकै बाटो अलप भयो। हामी हजारौ यात्रुहरु नयाँ नेपालको लोकमार्गमा भएको यो राज्यविहिनता र लज्जाजनक विसंगती लाई मौन भएर हेरिरहन विवश भयौ।

बन्द कहिले खुल्ला र गन्तव्यमा पुग्न पाउला भन्ने प्यासी नजर र आशालु ढुकाईमा मौनप्राय वसिरहेका वेला साईरन बजाउदै आईरहेको सशस्त्र प्रहरीको गाडी देखेर हाम्रो मनमा अचम्मको तरंग संचार भयो र सबैको ध्यान त्यै गाडीतिर तानियो। अर्थ न वर्थको यो अराजकता रोक्न राज्यले आफ््क्नो उपस्थिति देखाएको होला भन्ने हाम्रो आशाा त्यतिबेला पानीपानी भयो जतिबेला निकै आतंकित तरिकाले उक्त गाडी बन्दकर्ताहरुले ढुंगामुढा र रुख तेर्स्याएको ठाउँभन्दा १५० मिटर वरै रोकियो र आ– आफ््क्ना भारीगुन्टा र हातहतियार बोकेका सशस्त्र प्रहरीहरु गाडीबाट झरेर हिडदै अगाडी बढे र उनीहरुलाई लिएर आएको गाडी आएकै बाटो ठाडै खुट्टा फर्कियो। निरीह प्रहरी र अराजक भीडको बिचमा च्यापिएर हामी यात्रुहरु कुनै अध्यारो कोठामा सौदावाजीको खेल नसकुन्जेल लगभग ५ घण्टासम्म सडकमैं अलपत्र परिरहयौं।

नेपाली जनताको युगौदेखिको थाती सपनाको रुपमा रहेको लोकतन्त्र र लोकतान्त्रिक गणगन्त्रको जन्म दशै वर्षसम्मको विद्रोह, हजारौ हत्या, मृत्यु अपहरण, जाम, हप्तौसम्को बन्द, तोडफोड आदि दवावमुलक कृयाकलापको जगबाट भएकोले जाम, बन्द, हडताल र तोडफोडको हतियारले जुनसुकै माग पुरा गर्न सकिन्छ र सरकारलाई जरैबाट हल्लाउन सकिन्छ भन्ने मानसिकताले आम मानिसमा जरा गाडेको दृष्टान्त माथिको घटनाबाट प्रष्ट हुन्छ।

सडकमा लाठीसँगै टाउका फुटेपछि र जलेका टायरका धुवाले आकाश कालाम्य भएपछी मात्र आन्दोलनकारीका माग सुनुवाई हुने र भद्र आन्दोलनलाई कमजोर र जनाधार नभएको ठान्ने र अभद्र शैलीमा दवाउने गलत तैरतरिका सरकारमा हावी हुँदै गएको स्पष्ट देख्न सकिन्छ। जनयुद्ध र लोकतान्त्रिक आन्दोलनले उचाई लिदै गर्दा केही आन्दोलनकारी प्रमुख शक्तिहरुले जनतालाई उत्साहित पार्न जात जातिका नाममा संघीय राज्यको नामाकरण गर्नेदेखिका राज्य पुर्नसंरचना, आत्मनिर्णय, स्वशासन र आरक्षणलगायतका अनेकन सपना छरपस्ट बाडेकाले एकथरीलाई यो सोलोडोलो सपना रातारात पुरा गर्नुपर्ने हतारो परेको छ। सरकारलाई झुकाउने र गलाउने र जनतालाई भडकाएर यसप्रति वितृष्ण जगाउने अनेक हर्कत भईरहेको तथ्य कसैबाट छिपेको छैन। हरेक सामाजिक अपराधलाई राजनितिक रंग दिने र अपराधीलाई राजनितिक संरक्षण दिने खेतिपाती पनि लोकतन्त्र पछि निकै मौलाएकोले प्रहरी प्रशासन दिनदिनै निरीह र दुरुह बनेको मात्रै होइन, हरेक अराजक कृयाकलापको मुकदर्शक र तमासे बन्दै आएको छ। यस अर्थमा सुन्दर बिहानी फुलाउने सपना बोकेर जन्मिएको लोकतन्त्र १ वर्षको अन्तरालमै नाक ठाडो पारेर हिडनै नसक्ने भनौ लोकलाज पचाउनै नसक्ने जटिल मोडमा आईपुगेको छ।

प्रमुख जातजातिका नामबाट संघिय राज्य स्थापना गर्ने उदघोष सहित माओवादीद्वारा अघि सारिएको संघियताको मोडल नेपालमा विख48डनको विभाजन कोर्ने रक्तबीज बनेर हुर्किरहेको भन्ने एकथरीको तर्कलाई नाजायज मान्न सकिदैन। देश चिराचिरा पारेर खान ठिक्क परेका दर्जनौ भूमिगत पार्टीहरु तराईको उर्वरा भूमिमा वर्खे च्याउसरी उमि्रएका छन र लोकतान्त्रिक गणतन्त्रलाई फुल्न फल्न नदिन अनेक भूमिगत गिरोहहरु वेवी किङको राप अलाप्दै हिडेका छन्। मूलधारका तीन ठूला पार्टी एकअर्काको अस्तीत्वलाई स्वीकार गर्न नसक्दा एउटै मञ्चमा बस्नै नसक्ने भएका छन र एक अर्कालाई प्रधान शत्रु किटान गर्न थालेका छन्। यसर्थ लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको डुंगामा गन्तब्यमा नपुग्दै प्वाल पर्ने खतरा बढेको छ। दण्डहिनता व्यक्तिहत्या, सहकर्मी दलहरुको प्रतिपक्षी शैली र स्वाभाव, १६ घण्टे लोडसेडिङ, सडक र राजमार्गमा हुने बन्द र अराजकता, एकघण्टा टिक्न नसक्ने सरकारका अराजक र मनोमानी निर्णयहरु लोकतन्त्र, गणतन्त्र र नयाँ नेपालका पर्याय बन्न थालेका छन्। वेवी किङको मन्त्र र भजन जप्ने पाण्डा र पुजारीहरुलाई यी असमझदारी, जटिलता र केही हदसम्मका संक्रमणकालका वाछिटाहरु जलन शान्त पार्ने मलम बनेका छन् ।

लोकलाज र सरकार चलाउनेहरुको ताण्डव नृत्य पचाएर भए पनि १ वर्ष बिताउने तरखरमा रहेको लोकतन्त्र र लोकतान्त्रिक गणतन्त्र यति छिटो र छोटो समयमै हेमानको कोक्याउने भारीमा परिणत हुनुको पछाडी फगत भागवण्डा–अस्तित्वको लडाई र सत्तासिप्साले मात्रै काम गरेको छ कि कुनै विदेशी अध्यारो कोठामा पाकेको खिचडी अनुसार देश घिटिघिटि चल्दै छ?

लोकतन्त्र र लोकतान्त्रिक अगुवाहरुसँग जनता कन्भीन्स गराउने कुनै स्पष्ट उत्तर छ?


E-mail: milanbagale@yahoo.com
phone: 977-9741175555

यो प्रस्तुती को मु्ल्यांङ्कन गर्नुहोस!:


Comments

  1. k garne hazzur... nepal ko yesthai aawastha le garda janai man lagdaina ....Desko maya lagchha tara jana sakdina....

    ReplyDelete

Post a Comment

तपाईको प्रतिकृया प्रकाशन हुन केहि समय लाग्ने छ।

Popular posts from this blog

जीवन् एक् सपनाको संसार

पोस्तक श्रेष्ठ मिनियापोलिस, मिन्नेसोटा, संयुक्त राज्य अमेरीका मिनिसोटा राज्य, जाडोको लागि कुख्यात। तापक्रम शुन्य भन्दा पनि तल। हिउँले सेत्ताम्मै, जताततै। शायद अप्रिल को पहिलो हप्ता सम्म पनि यो हिउँ नपग्लिएला। जाडोले गर्दा बाहिर हिंडडुल गर्न पनि सकिन्न। आज बिहानै देखि पानी फुस्फुसाएको छ। दिउंसो हिउं पर्ने सम्भावना । आ! यो हिउं पनि कती पर्न परेको होला! कस्तो ठांउमा जीवन बिताउन पुगिएछ। रन एक्लै भुत्भुताउंछन्। । उनको खास नाम चांहि तोरणप्रसाद हो। तर यहाँ अमेरीकन ले संक्षिप्तिकरण गरिदिएका छन्- रन । सिनिएर अस्सिस्टेड लिभिङ अर्थात नर्सिङ होमको बसोबास। छोरा आफ्नो परिवार सहित कोलोराडोमा। छोरी क्यालिफोर्नियामा। श्रीमतीको यहिं दुई बर्ष पहिले निधन भएपछि रन एक्लै छन्। आफू पनि जीवनको अन्तिम क्षणको प्रतिक्षामा। बिरक्त लाग्दो मौसम, शुनशान कोठा, बेला बेलामा सुसारेहरु आउंछन। औषधी खुवाउन, खाना खुवाउन। रन बेला बेलामा बैठक कोठामा जान्छन्। आफु जस्तै अरु बूढा-बूढीहरुसंग बात मार्न। ह्वील चेयरमा बसेर हिंडडुल गर्न पर्छ। आज किन किन रनलाई बैठक कोठामा जान पनि मन लागेन। टेबलमा छोरीले पठाको क्रिशमशको उपहार पाकेट त्

बिजया दशमी २०७१ साल को हार्दिक मंगलमय शुभकामना !

बिजया दशमी २०७१साल को सुखद उपलक्क्षमा देश तथा बिदेश मा रहनु भयका सम्पूर्ण नेपाली दाजुभाई तथा दिदी बहिनी हरु मा चिरायु र दिर्घायुको कामना टक्राउन चाहन्छु साथै उतर उतर पर्गती को कामना गर्दछु। श्री नव दुर्गा माता को आशीर्बाद, ले हजुर हरुले आटे ताकेको पुगोस, सदा सुखी तथा खुशी हुनुहोस । । बिजया दशमी कै अवसर मा मैले केहि नेपाली सब्द हरुको काचो संयोजन गरेर निम्न हरफ हरु यहा निर पस्केको छु । * * * * * * * * * दशै * * * * * * * * * निरासाले घेरे पनि, आशा त्यसै कहा मरेको छ र पाईला त्यसै हराय पनि, दिशा कहा मोडिएको छ र । नविनतम बिचार हरु, छताछुल्ल आईरहुन यहा जहा जाउँ खुशीयाली, छताछुल्ल छाईरहुन त्यहा ।। एक जोर लुगा हाल्छु, एक छाक खसी खान्छु । धन को गरिवीलाई, एक छिन भए नि पर सार्छु ।। ठुला संग आशीस लिन्छु, सानालाई खुसी दिन्छु । रिन उठाउन साहुँ आए, कुना तिर लुकिदिन्छु । पोहर साल सुस्ताएको मखमलि, यो साल फक्र्याउदछु हजुरलाई बर्ष दिने दशैको, शुभकामना टक्र्याउदछु । जदौं [यो प्रस्तुती कतै पुन प्रकासित गर्नु परेमा स्रोत खुलाएर वा लेखकको पुर्ण सहमतिमा मात्र प्रकासित गर्नुहुन अनुरोध छ । -सपनासंसा

शुभ-कामना नव दाम्पत्य जीवनको

यहि मिती २१ फेब्रवरी २००९ का दिन, अमेरीकाको नेब्रास्का राज्य को ओमाहा सहरमा , साथी रचना भट्टराई तथा साथी प्रवेश घिमीरे बिच भएको शुभ बिबाहको उपलक्षमा उत्तरोत्तर प्रगतीको हार्दिक मंगलमय शुँभभकामना टक्र्याउदछु । तपाई हरुको नया जीवन अनि नौंलो यात्रा सफल रहोस् । खुशीँ नै खुशीको पाईला हरु लम्किउन् । तपाईहरुको यो एैतिहासिक क्षणमा, आँफु पनि पात्र बन्न पाउदा निकै नै खुशीँ लागेको छ । तपाईहरुको दाम्पत्य जीवनले सफलता को शीखर चुम्न सफल होस् । तपाईहरुको अनुमति बिनानै केहि घत लाग्दा भिडियो दृष्य हरु तल पस्केको छु । परदेश को वसाँई होस या स्वदेशको , एउटी नेपाली नारीलाई सिन्दुरको महत्व त्यती नै हुन्छ । एउटी हिन्दु नारीले आफ्नो पतीको दिर्घायु जीवन को लागी लगाउछन्। सिन्दुरले माया प्रेम र सक्ति लाई जनाउछ् । हिन्दु शास्त्र अनुसार , लोग्नेले निधारमा सिन्दुर हालेर आफ्नो पत्नीलाई सुरक्षा को बन्धनमा राखेपछि यदि कोही पराईले पत्नी को हानि गर्न खोजेमा उक्त पराईको रगत उम्लेर उ आफै मर्छ रे । Rachan wedding..... from sapana sansar on Vimeo . आमा को लागी छोरा छोरी भनेको त मुटु को टुक्रा नै त हो नि । आमा भनेको के हो